Tuesday, July 20, 2010

ထန္းပင္ထန္းေတာမ်ားထိန္းသိမ္းရန္လိုအပ္

လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ေလာက္က ျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္၀န္းလံုးမွာ ထန္းပင္ေပါင္း ႏွစ္သန္းသံုးသိန္းေက်ာ္ ရွိတယ္လို႔ စာရင္းမ်ားအရ သိရပါတယ္။ အခုခ်ိန္မွာ ေတာ့ ေက်ာက္ပန္းေတာင္းၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ထန္းပင္ ေပါင္း သံုးသိန္းေက်ာ္နဲ႔ ေတာင္သာ၊ ျမင္းၿခံနယ္ဘက္ မွာလဲ သိန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ထန္ပင္မ်ားရွိေနပါတယ္။ ေက်ာက္ပန္း ေတာင္းၿမိဳ႕ကေန ႏွစ္က်ပ္ခြဲေက်းရြာကို သဲလမ္း အတိုင္းသြားရင္ ထန္းပင္ထန္းေတာ ေတြၾကားကေန ျဖတ္သြားရတာ ၾကည္ႏူးေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ ေကာင္းလွပါတယ္။

သေဘၤာသီးပင္၊ ကြၽန္းပင္ေတြလိုပဲ ထန္းပင္ မွာလဲ အဖိုပင္နဲ႔ အမပင္ဆိုၿပီး ရွိပါတယ္။ အဖုိပင္ရဲ႕ ထန္းႏို႔ကို လွီးရင္ ထန္းရည္ခ်ဳိ ထြက္ပါတယ္။ ထန္းမပင္ က အသီးသီးပါတယ္။ ထန္းမပင္ရဲ႕ထန္းသီးခိုင္ကို ညႇပ္ နဲ႔ညႇပ္ၿပီး ထန္းရည္ထုတ္ယူႏိုင္ပါတယ္။ ထန္းပင္တစ္ ပင္ျဖစ္ဖို႔ ထန္းသီးေစ့ကို စိုက္ပ်ဳိးရၿပီး တစ္ႏွစ္ခန္႔အ ၾကာမွာ အပင္ေပါက္ကေလးဟာ ေျမေပၚကို ထြက္ လာပါတယ္။ တစ္ႏွစ္ကို တစ္ေပခန္႔ျမင့္တက္ၿပီး သက္ တမ္းဟာ ႏွစ္ ၁၀၀ခန္႔အထိရွိႏိုင္ပါတယ္။ ထန္းပင္ေတြ ဟာ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕တဲ့ အညာေဒသမွာ အမ်ားအျပား ေပါက္ေရာက္ၿပီး ေအာက္ဘက္ေဒသ ရန္ကုန္ တိုင္း၊ ပဲခူးတိုင္း၊ ဧရာ၀တီတိုင္း၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ မြန္ျပည္နယ္၊ တနသၤာရီတိုင္းေဒသေတြမွာလဲ ေပါက္ ေရာက္ပါတယ္။

ထန္းပင္ဟာ အၾကမ္းပတမ္းခံႏိုင္ရည္ရွိတဲ့ အပင္ မ်ဳိးပါ။ နာဂစ္လို ေလျပင္းမုန္တိုင္းတိုက္တဲ့ဒဏ္ကို ေတာင္ မၿပိဳမလဲဘဲ ႀက့ံႀကံ့ခံႏိုင္တဲ့ ပင္မ်ဳိးပါ။ ထန္းပင္ ဟာ ေပပင္၊ အုန္းပင္၊ ကြမ္းသီးပင္၊ စြန္ပလြံပင္တို႔နဲ႔ ႐ုကၡေဗဒ မ်ဳိးရင္းတူပါတယ္။ ထန္းရြက္နဲ႔ ေပရြက္ဟာ လက္၀ါးပံုသဏၭာန္ရွိၿပီး အုန္းပင္၊ ကြမ္းသီးပင္၊ စြန္ ပလြံပင္အရြက္မ်ားဟာ ငွက္ေမြးပံုသဏၭာန္ရွိပါတယ္။ ခြဲစိတ္တဲ့အခါ သစ္သားမထြက္ဘဲ ဖိုင္ဘာမွ်င္ေတြသာ ရွိပါတယ္။ ထန္းပင္မွ ထန္းရည္ခ်ဳိသာထြက္ပါတယ္။ ထန္းရည္ခါးအတြက္ အခ်ဥ္ေပါက္ေနတဲ့ အလ်င္အုိး နဲ႔ခံမွသာ ထန္းရည္ခါးရရွိပါတယ္။

ထန္းရည္ခ်ဳိဟာ အစာေၾကညက္ေစတဲ့အတြက္ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား၊ သက္ႀကီးရြယ္အိုမ်ားက ထမင္းစားၿပီးတဲ့အခါ ေသာက္ သံုးၾကပါတယ္။ ထန္းရည္ခါးကေတာ့ ဆီးရႊင္ေစပါ တယ္လို႔ ေယာမင္းႀကီး ဦးဖိုးလိႈင္ရဲ႕ ရသဓာတုက်မ္းမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ထန္းပင္တစ္ပင္လံုးဟာ လူသား မ်ားအတြက္ အက်ဳိးျပဳပါတယ္။ ထန္းပင္ျမစ္ကို မီး ဖုတ္လို႔ျဖစ္ေစ၊ ျပဳတ္လို႔ျဖစ္ေစ ႏွစ္ၿခိဳက္စြာ သံုးေဆာင္ ႏိုင္ပါတယ္။ ထန္းသီးဆန္ႏုႏုကိုလဲ စားသံုးႏိုင္ပါတယ္။ ထုတ္ထုတ္ထုတ္ထုတ္နဲ႔ ေက်ာက္ေက်ာစားရသလိုပါ ပဲ။ ထန္းသီးရင့္မွည့္တဲ့အခါ ဖိုက္ဘာအမွ်င္ေတြၾကား က ၀ါ၀ါအႏွစ္ခ်ဳိခ်ဳိေမႊးေမႊးကို ဆန္မႈန္႔ ႏွစ္ရည္သၾကား တို႔နဲ႔နယ္ၿပီး ေပါင္းခံၿပီး အုန္းသီးဖတ္ျဖဴးၿပီး ထန္းသီး မုန္႔အျဖစ္ စားႏိုင္တယ္။

ထန္းရြက္ကို ဇာတာဖြဲ႕ဖို႔ ျပဳ လုပ္တယ္။ ထန္းဖူးကို ငါး၊ ငွက္႐ုပ္ျပဳလုပ္ၿပီး ဘုရားပြဲ ေတာ္ေတြမွာ ေရာင္းၾကတယ္။
ထန္းဖူးကို ဘူးေလး ေတြရက္ၿပီး ထန္းလ်က္ခဲ၊ မန္က်ည္းေတာ္ဖီ၊ ဆီးေတာ္ ဖီထည့္ၿပီးအမွတ္တရေရာင္းတယ္။
ထန္းလက္ကို ကုလားထိုင္လုပ္တယ္။ ထန္းရြက္ကို အိမ္မိုးတယ္၊ ကာ တယ္။ ထန္းပင္စည္ကို အိမ္တိုင္၊ ထုတ္တန္း၊ ရက္မ၊ ၾကမ္းခင္းအျဖစ္ အိမ္ေဆာက္ရာမွာ သံုးၾကတယ္။ ထက္ ျခမ္းခြဲၿပီး ေရတံေလွ်ာက္၊ ႏြား စားခြက္လဲ လုပ္ႏိုင္ေသးတယ္။

ထန္းပင္ ပင္စည္ေအာက္ပိုင္းကို ႏိုင္ငံျခား ပို႔ကုန္အျဖစ္ တင္ပို႔ေရာင္းခ်ေနပါတယ္။ ထန္းပင္ကို ခုတ္လွဲၿပီး ႏွစ္ရက္အတြင္း အေခ်ာသပ္ေရြေပၚထုိးၿပီး ေပၚလစ္အေရာင္တင္ဆီသုတ္လိုက္ရင္ အင္မတန္လွ ပါတယ္။ အျမင့္ ေျခာက္ေပ၊ ခုနစ္ေပေလာက္အျမင့္ရဲ႕ ထိပ္၀ကို အလယ္မွထြင္းၿပီး ပန္းအိုးအျဖစ္ ဟိုတယ္ႀကီး ေတြမွာ၊ အိမ္ၿခံ၀င္းျမက္ခင္းျပင္ေတြမွာ အလွပန္းအိုး အျဖစ္ တခမ္းတနားအသံုးျပဳၾကပါတယ္။ မႏၲေလးၿမိဳ႕ နဲ႔ ရန္ကုန္က ကုန္သည္ေတြ ႏိုင္ငံျခားကို တင္ပို႔ေနပါ တယ္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကမ္း နားလမ္းက Strand Hotel က အမွတ္တရ လက္ ေဆာင္ပစၥည္းျပခန္းမွာ ေရာင္းေနပါတယ္။

ဟို-တစ္ခါတုန္း ဆီက အာရပ္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ သဲကႏၲာရထဲမွာ ခရီးသြား ကုန္သည္ေတြဟာ ကုလားအုတ္စီး၍ တစ္ေနကုန္ ခရီး သြားခဲ့ရၿပီး ညေနေစာင္းမွ အိုေအစစ္လို႔ ေခၚတဲ့ စြန္ ပလြံပင္ေတြနဲ႔ေရအိုင္ရွိတဲ့ေနရာကို ေရာက္တာပါ။ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ေရနံေတြ အႀကီးအက်ယ္ထုတ္ လုပ္ေရာင္းခ်ႏိုင္ၿပီး ႏိုင္ငံျခား၀င္ေငြဘီလီယံ၊ ထရီလီ ယံေပါင္းမ်ားစြာ ၾကြယ္၀ခ်မ္းသာလာေတာ့ နည္းပညာ အတတ္ပညာေတြနဲ႔ေပါင္းစပ္ၿပီး ဆာဟာရ သဲကႏၲာရ ကို ေျမတူးစက္ဘူဒိုဇာေတြနဲ႔ တူး၊ ေအာက္ေျခၾကမ္း ျပင္ကို ေရစိမ့္မထြက္ေအာင္ ကတၱရာေတြခင္းၿပီး ေျမ ျပန္ဖုိ႔၊ က်င္းတူးထားတဲ့ေနရာမွာ အရြယ္ေရာက္ၿပီး သား စြန္ပလြံပင္ေတြကို ထရပ္ကားနဲ႔ သယ္လာၿပီး ေရေလာင္းစိုက္ပ်ဳိးလိုက္တဲ့အခါ မိုင္ေပါင္းမ်ားစြာ ရွည္လ်ားတဲ့ စြန္ပလြံပင္ေတာႀကီးဟာ သဲကႏၲာရထဲမွာ ေပၚ ထြန္းလာခဲ့ပါေတာ့တယ္။

ေဂဟ ေဗဒ (Ecology) တစ္စတစ္စပ်က္ယြင္းလာတဲ့ အေျခ အေနေတြေၾကာင့္ ထန္းေတာေတြကိုလဲ
ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔လိုအပ္ေနပါတယ္။ သဘာ၀သစ္ေတာ ေတြဟာ ရာသီဥတုအတြက္ အင္မတန္ အေရးပါတာ ကို လူသားေတြ သိလာေနပါၿပီ။ ေက်ာက္ပန္းေတာင္း ၿမိဳ႕နယ္ ပတ္၀န္းက်င္ ေဒသစိမ္းလန္း စိုျပည္ေစဖို႔ ဂ်ပန္ ႏိုင္ငံနဲ႔ ကိုရီးယားႏိုင္ငံတို႔ကအကူအညီ ေတြေပးလ်က္ ရွိေနပါတယ္။ Forest Resource Environment Development and Conservation Association(FREDA) အဖြဲ႕အစည္းကလဲ အားႀကိဳးမာန္တက္ ေဆာင္ရြက္ေနၾကပါတယ္။

ေအာင္က်ည္စုိးျမင့္ ေရးသားေသာ “ၿမိဳ႔ျပေက်းလက္နဲ့ မုိးေမွ်ာ္ဟိုတယ္ထန္းေတာ” မွ ထုတ္ႏႈတ္ယူသည္။

စဥ္းစားမိျခင္း။ ။ အညာေဒသက ေယာကၤ်ားသားမ်ား မေလးရွား၊ ကာတာ၊ ဒူဘုိင္း၊ စကၤာပူစေသာ ျပည္ပနုိင္ငံ မ်ားသုိ႔ အလုပ္လုပ္ ထြက္ၾကတဲ့အခါ ထန္းတက္သူဦးေရ နည္းပါးလာတယ္။ ေက်းလက္တြင္ အသံုးျပဳရန္ ကၽြန္း၊ ပ်ဥ္းကတုိး စေသာ သစ္မ်ား ရွားပါးခ်ိန္တြင္ အိမ္၊ ႏြးတင္းကုတ္ မ်ားေစာက္ရန္ ထန္းကို မ်က္စိက်ေနပါတယ္။ ေခတ္ကာလအရ ထန္းထြက္ကုန္ ေစ်းႏႈန္း မ၇တာေၾကာင့္ ေရွးယခင္ကလုိ ထန္းေတာကို ေမြးၿမဴကာ ထန္းလုပ္ငန္း လုပ္ျခင္း နည္းသြားတာလဲ အမွန္ပါ။ ဆုိေတာ့.. အဘုိးတို႔ေခတ္က ဒီႏွစ္ေတာ့ ထန္း ၁၀၀ စိုက္မယ္ ဆုိၿပီး မုိးက်တာနဲ႔ ယာကန္သင္းမွာ ဒါမွမဟုတ္ လုိခ်င္တဲ့ေနရာမွာ စုိက္ၾကပါတယ္။ ယေန႔ေခတ္မွာေတာ့ အဲလုိ စိုက္တာ မရွိေတာ့ပါဘူး။ လူဦးေရ တုိးလာျခင္းသာရွိၿပီး ရွိလက္စ ထန္းေတာမ်ားလဲ ယာေျမ အျဖစ္ ေျပာင္းသြား တတ္ၾကပါတယ္။ ထပ္မံစုိက္ပ်ိဳးျခင္းမရွိပဲ အေလ့က် ေပါက္ေလာက္သာရွိေနေတာ့ ၾကာလာရင္ မလြယ္ပါဘူး။

ဆုိေတာ့ကား...ထန္းပင္ ထန္းေတာမ်ား ထိန္းသိမ္းႏိုင္ဖုိ႔ .. ကမၻာႀကီး ပူေႏြးလာျခင္း စေသာ ရာသီဥတုနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဗဟုသုတ ေဟာေျပာပြဲမ်ား ေက်းလက္ေဒသထိ ဆင္းကာ ျပဳလုပ္သင့္တယ္လုိ႔ ျမင္ပါတယ္။

ဆန္း၀င္း (ေက်ာက္ပန္းေတာင္း)